Organizacje pozarządowe

Organizacja pozarządowa to organizacja, która nie jest związana z jakąkolwiek władzą państwową. Nie korzysta ona także z żadnej rządowej pomocy finansowej i nie działa dla osiągnięcia zysku. Bywa również nazywana organizacją obywatelską, gdyż może ją założyć jedynie grono obywateli bądź ich organizacje. Funkcjonuje i działa ona z własnej inicjatywy na rzecz danego interesu publicznego. Organizacja pozarządowa może prowadzić działalność gospodarczą, lecz dochody z niej przeznacza się na dalsze funkcjonowanie tej organizacji.

Jej członkami mogą zostać stowarzyszenia o charakterze pozarządowym, zrzeszenia narodowe oraz osoby prawne lub fizyczne z różnych krajów (minimum trzech).

Organizacje pozarządowe działają w oparciu o statuty, niemające charakteru umowy międzynarodowej, lecz umów cywilno-prawnych.

Czasem organizacje pozarządowe określane są jako tzw. trzeci sektor (obok sektora rynkowego i publicznego). W odróżnieniu od sektora publicznego, a podobnie jak w przypadku rynkowego, posiadają one status organizacji prywatnych i powstają z inicjatywy ich założycieli. Działają jednak w interesie publicznym, nie zaś w prywatnym (inaczej niż w biznesie).

Zadania organizacji pozarządowych:

  • rozwiązywanie trudnych problemów społecznych,
  • zmniejszanie napięć i sytuacji konfliktowych w społeczeństwie,
  • pomoc w wyrażaniu opinii obywateli, nie tylko w sprawach politycznych.

Według niektórych organizacje pozarządowe stanowią rodzaj poduszek powietrznych między społeczeństwem a państwem i pełnią ważniejszą rolę od rządu.

Rodzaje organizacji pozarządowych ze względu na profil działalności:

  • organizacje samopomocy (działają na rzecz swoich członków),
  • organizacje mniejszości (reprezentują interesy grup mniejszościowych, m.in. religijnych),
  • organizacje opiekuńcze (organizują pomoc dla pewnych grup ludzi, np. głuchoniemych dzieci),
  • organizacje zadaniowe (wykonują funkcje zlecone przez państwo, np. ochrona parku),
  • organizacje przedstawicielskie (reprezentują interesy wybranej społeczności),
  • organizacje „tradycyjne” (mają szeroką formułę działalności),
  • organizacje hobbystyczno-rekreacyjne (stanowią grupę osób zainteresowanych wybraną sferą działalności, np. zbieraniem znaczków),
  • organizacje tworzone ad hoc (tworzone są w celu przeprowadzenia określonej akcji).